Przepisy dot. podatku od nieruchomości posługują się pojęciem „zajęcia” nieruchomości na prowadzenie działalności gospodarczej. Kwestia zajęcia jest istotna przy ocenie opodatkowania podatkiem od nieruchomości (a nie podatkiem rolnym) gruntów rolnych, ale także np. opodatkowania wyższą stawką budynków mieszkalnych lub ich części.
Spis treści
Mieszkanie zajęte na prowadzenie działalności gospodarczej
„Zajęcie” nieruchomości na prowadzenie działalności zwykle będzie oznaczało wyższy podatek od nieruchomości. Ustawodawca nie zdefiniował jednak pojęcia „zajęcia”.
W ostatnim czasie można zauważyć pojawiające się niekorzystne dla podatników wyroki sądów – szczególnie dla tych, których biznes opiera się na nieruchomościach mieszkalnych.
Pojęcie „zajęcia” na prowadzenie działalności gospodarczej
W orzecznictwie zajęcie na prowadzenie działalności było utożsamiane z faktycznym wykonywaniem konkretnych czynności, działań, powodujących dokonanie zamierzonych celów lub osiągnięcie konkretnego rezultatu, związanych z prowadzoną działalnością gospodarczą (por. wyrok NSA z 28.10.2019 r. sygn. akt II FSK 1652/19). Oznacza to zatem rozumienie pojęcia „zajęcia” w sensie fizycznej obecności czy fizycznych oznak prowadzenia działalności gospodarczej.
Nierzadko wśród przesłanek zajęcia wymieniano także co do zasady wykluczenie na gruncie czy w budynku (lub jego części) możliwości wykonywania innej działalności czy realizacji określonej funkcji (por. wyrok NSA z 09.06.2016 r., sygn. akt II FSK 1156/14).
Warto w tym miejscu wskazać, że nieruchomość „zajęta” na prowadzenie działalności gospodarczej to nie to samo co nieruchomość „związana” z prowadzeniem działalności gospodarczej.
Mieszkanie na wynajem a „zajęcie” na prowadzenie działalności
W tym kontekście ciekawym zagadnieniem, a wcale nie tak rzadko występującym, jest sposób opodatkowania lokali mieszkalnych wynajmowanych w ramach działalności, ale wyłącznie na cele mieszkalne. Mówimy zatem o sytuacji, w której właścicielem lokalu jest co do zasady przedsiębiorca (osoba fizyczna lub inny podmiot prowadzący działalności gospodarczą), który w ramach prowadzonej działalności wynajmuje mieszkanie, a wynajmujący realizuje w mieszkaniu cel mieszkaniowy.
W kontekście powyższego pojawia się pytanie o właściwą stawkę podatku.
Ustawodawca przewiduje co do zasady preferencyjne opodatkowanie budynków mieszkalnych lub ich części i proponuje w ich przypadku najniższą stawkę podatku. Wystarczy jednak, że budynek mieszkalny lub jego część jest zajęta na prowadzenie działalności gospodarczej – w takim przypadku zostaje ona pod kątem opodatkowania zrównana z budynkami związanymi z działalnością gospodarczą.
Gdyby przyjąć, że „zajęcie” lokalu jest równoznaczne z fizyczną obecnością przedsiębiorcy lub innych przejawów działalności w lokalu, jak również z wykluczeniem funkcji mieszkalnej poprzez działania przedsiębiorcy, to oceniając sytuację w tych kategoriach trudno byłoby uznać, że w ww. przykładzie faktycznie lokal został zajęty na prowadzenie działalności, a co za tym idzie – że powinien być opodatkowany wyższą stawką podatku.
„Zajęcie” to nie tylko fizyczna obecność przedsiębiorcy
Nie tak dawno NSA w jednym z wyroków nieco odmiennie podszedł do interpretacji „zajęcia” lokalu wskazując, że:
„Nie zawsze przedsiębiorca do osiągnięcia efektów swojej działalności będzie musiał "fizycznie" wykorzystywać składniki swojego majątku. Jeżeli rodzaj danej działalności za tym przemawia, składniki takie będą wykorzystywane przez niego w sposób pośredni, lecz umożliwi to przedsiębiorcy prawidłowe prowadzenie działalności gospodarczej. Decydujące znaczenie ma zatem gospodarcze przeznaczenie budynku mieszkalnego (jego części) przez przedsiębiorcę do realizacji określonego rodzaju działalności, o czym przesądza w szczególności ujęcie go w prowadzonej przez przedsiębiorcę ewidencji środków trwałych, dokonywanie odpisów amortyzacyjnych czy zaliczanie do kosztów uzyskania przychodów wydatków dotyczących takiego budynku mieszkalnego (części budynku)”.
W ww. wyroku Sąd ostatecznie stwierdził, że lokal mieszkalny wprowadzony przez wspólników spółki cywilnej do ewidencji środków trwałych i amortyzowany, wynajmowany w ramach prowadzonej działalności gospodarczej na cele mieszkalne spełnia warunki do uznania, że został on zajęty na prowadzenie działalności gospodarczej i powinien zostać opodatkowany wyższą stawką podatku.
Sprawa ta pokazuje, że kwestia podatku od nieruchomości w przypadku działalności opartej na wynajmie mieszkań powinna zostać odpowiednio przeanalizowana i zaopiekowana, aby uniknąć negatywnych konsekwencji sporu z organem podatkowym. Należy się spodziewać, że prędzej czy później wyroki podobne do wskazanego będą wykorzystywane przez lokalne organy podatkowe w sporach o opodatkowanie wynajmowanych w działalności mieszkań wyższą stawką podatku.
Skontaktuj się z nami
Nasi eksperci bezpłatnie doradzą, w jaki sposób możemy najlepiej pomóc Twojej firmie.
Chcesz, żebyśmy to my skontaktowali się z Tobą?
Jeden komentarz do „Kiedy lokal mieszkalny jest zajęty na prowadzenie działalności gospodarczej?”
Możliwość komentowania została wyłączona.