Od lat toczą się spory podatników z organami podatkowymi w zakresie statusu płatnika podatku PIT od nagród wydawanych w konkursach organizowanych we współpracy z agencjami reklamowymi. Dotyczy to sytuacji, w których podmioty gospodarcze w ramach swoich działań marketingowych zlecają podmiotom zewnętrznym, np. agencjom reklamowym organizację akcji promocyjnych obejmujących konkursy dla klientów. Zakres zadań wykonywanych przez agencję może być różny w poszczególnych przypadkach – przeprowadzenie akcji wymaga bowiem sporządzenia regulaminu, obsługi zgłoszeń konkursowych, wyboru zwycięzców, zakupu nagród i ich wydania zwycięzcom. Finalnie koszt organizacji akcji obciąża zlecającego jej organizację.
Co jednak z rozliczeniem PIT od nagród? Który z podmiotów – zlecający organizację akcji czy agencja reklamowa – powinien pobrać i wpłacić podatek od nagrody? Dlaczego są w tym zakresie wątpliwości i problemy praktyczne?
Udostępnij wpis:
Jak są opodatkowane nagrody w konkursach i jaka jest rola płatnika podatku?
Nagrody i wygrane w konkursach są opodatkowane według szczególnej reguły, ryczałtowo, w wysokości 10% tych wygranych czy nagród (por. art. 30 ust. 1 pkt 2 Ustawy PIT), a dochodów z tego tytułu nie łączy się z dochodami opodatkowanymi na zasadach ogólnych (art. 30 ust. 8 Ustawy PIT). Opodatkowanie według tych reguł ma zastosowanie w przypadku, gdy mówimy o wygranej w konkursie, który jako przedsięwzięcie powinien spełniać określone przesłanki, niemniej na potrzeby tego tekstu nie będę rozwijać tego zagadnienia – mówimy o konkursie, który spełnia warunki do uznania go za konkurs w rozumieniu powyżej przywołanych przepisów.
Zwycięzca nie wpłaca podatku od nagrody sam, lecz podatek pobiera i wpłaca płatnik podatku. Z kolei analizując treść art. 41 ust. 1 i ust. 4 Ustawy PIT dochodzimy do przekonania, że płatnikiem podatku będzie w tym przypadku podmiot (osoba fizyczna prowadząca działalność gospodarczą, osoba prawna, jednostka organizacyjna nieposiadająca osobowości prawnej), który „dokonuje świadczeń” lub „stawia do dyspozycji podatnika pieniądze lub wartości pieniężne”.
Odpowiedź na pytanie: „kto jest płatnikiem podatku” będzie prosta, jeśli jeden i ten sam podmiot (1) organizuje konkurs, (2) kupuje nagrodę we własnym imieniu z własnych środków i jest jej właścicielem na moment wydania oraz (3) wydaje nagrody zwycięzcom. W sytuacji jednak, gdy poszczególne zadania czy odpowiedzialności są podzielone pomiędzy dwa podmioty, ustalenie podmiotu, który posiada status płatnika podatku okazuje się być bardziej skomplikowane.
Gdzie leży problem z organizacją konkursów z udziałem agencji reklamowych i rozliczeniem PIT?
Przedsiębiorcy nierzadko decydują się na organizację konkursu np. dla swoich klientów (konsumentów) jako element kampanii marketingowej, a przeprowadzenie przedsięwzięcia powierzają agencjom reklamowym. Zakres zaangażowania agencji w faktyczny przebieg akcji promocyjnej może być różny – może się ograniczać jedynie do przygotowania koncepcji wydarzenia, aż po wariant, w którym zlecający przeprowadzenie akcji jedynie pokrywa wszelkie koszty związane z organizacją konkursu, a to agencja reklamowa opracowuje koncepcję konkursu, kupuje nagrody we własnym imieniu (jest przyrzekającym nagrodę), wyłania zwycięzców i wydaje nagrody.
Zdarza się, że umowy z agencjami reklamowymi zawierają zapis o tym, że agencja zobowiązuje się do rozliczenia podatku PIT od nagród. W praktyce jednak, taki zapis umowny może się okazać bezużyteczny i stwarzać błędne wrażenie po stronie podmiotu, który zleca przeprowadzenie akcji marketingowej, że kwestia podatku od nagród jest „załatwiona”.
Rozbieżność w podejściu organów podatkowych i sądów administracyjnych
Organy podatkowe w wydawanych interpretacjach identyfikując płatnika w przypadku organizacji konkursów w ramach akcji promocyjnych z udziałem agencji reklamowych zwykle wiążą status płatnika w PIT od nagród z ponoszeniem ekonomicznego ciężaru przekazywanych nagród. W praktyce jednak, prawie zawsze to zlecający organizację akcji marketingowej będzie ponosił ekonomiczny koszt jej organizacji (agencja – nawet jeśli kupuje nagrody we własnym imieniu – ostatecznie i tak ich koszt przenosi na swojego klienta, czyli zlecającego). Oznacza to, że w zdecydowanej większości przypadków, według organów podatkowych, to zlecający organizację konkursu będzie miał status płatnika, a więc to on powinien obliczyć, pobrać i wpłacić PIT od nagród na rachunek urzędu skarbowego oraz dopełnić obowiązków w postaci złożenia deklaracji PIT-8AR i przesłania podatnikowi (zwycięzcy nagrody) informacji PIT-11.
Podobne stanowisko obserwujemy przykładowo w interpretacji indywidualnej Dyrektora KIS z 18.03.2022 r., sygn. 0113-KDIPT2-3.4011.914.2021.1.SJ.
Z kolei sądy administracyjne w wydawanych wyrokach w zakresie rozumienia „podmiotu, który dokonuje świadczeń” koncentrują się na tym, z czyjego majątku wydawana jest nagroda i czy wydający nagrodę działa we własnym imieniu i na własną rzecz – jeżeli to agencja kupuje nagrody z własnych środków i jako ich właściciel wydaje je zwycięzcom (nie pełni tylko technicznej funkcji przekazania nagrody), wówczas nie sposób twierdzić, że to podmiot zlecający organizację akcji promocyjnej dokonuje świadczeń, mimo iż finalnie ponosi jej ciężar ekonomiczny. W ocenie sądów, jeśli to agencja we własnym imieniu wydaje nagrody na rzecz zwycięzców, to ona będzie płatnikiem PIT od nagród.
Takie stanowisko zajął m. in. NSA w wyroku z 3.11.2021 r., sygn. akt II FSK 259/19, czy w wyrokach z 21.09.2020 r., sygn. akt II FSK 1195/18; wyrok z 02.09.2020 r., sygn. akt II FSK 1192/18; wyrok z dnia 25.11.2020 r., sygn. akt II FSK 1915/18
Gdzie dokładnie leży ryzyko podatkowe i na czym polega?
W sytuacji, w której zlecający przeprowadzenie akcji promocyjnej obejmującej organizację konkursu agencji reklamowej i jedynie pokrywa koszty całej akcji (nie jest zaangażowany w zakup i wydawanie nagród), w razie kontroli lub postępowania podatkowego, istnieje ryzyko stwierdzenia przez urząd skarbowy, że to zlecający przeprowadzenie akcji promocyjnej powinien jako płatnik PIT rozliczyć podatek od nagród.
Fakt, że w umowie z agencją reklamową uzgodniliśmy, że to agencja rozliczy podatek od nagród nie będzie miał w tym przypadku znaczenia, ponieważ umowa cywilnoprawna nie może modyfikować obowiązków podatkowych określonych ustawą. Na etapie postępowania przed organem mogą nam nie pomóc korzystne orzeczenia sądów administracyjnych wydane w podobnych sprawach – wprawdzie sprawy mogą być podobne, ale wyroki te zapadły w indywidualnych sprawach innych podmiotów i organ podatkowy nie ma obowiązku ich uwzględniać w rozstrzygnięciu naszej sprawy.
Fakt, że agencja rozliczyła podatek może również okazać się niewystarczający – podatek wpłacony przez agencję może zostać uznany za nienależny, a my jako zlecający przeprowadzenie akcji i tak zostaniemy z zaległością podatkową i odsetkami od tej zaległości.
Co w takim razie można zrobić?
Uważam, że omawiany problem jest trudny i nie ma tutaj jednego, genialnego rozwiązania, które wyeliminuje ryzyko po stronie zlecającego organizację konkursu na zewnątrz, bez zapłacenia podatku. Co więcej, z mojego doświadczenia wynika, że niestety często po stronie agencji reklamowych nie ma zrozumienia dla problemu klienta, „bo przecież my zapłacimy podatek, jest to w umowie i w czym problem?”.
Czy pozyskanie interpretacji indywidualnej jest w tym przypadku dobrym rozwiązaniem?
W mojej ocenie, jeśli zlecający organizację akcji promocyjnej ponosi ekonomiczny ciężar nagród, to najprawdopodobniej otrzyma interpretację podobną do zacytowanych powyżej, która będzie potwierdzać jedynie to, że jest w takim przypadku płatnikiem PIT od nagród. Czy taki efekt chcemy osiągnąć? Czy jesteśmy gotowi się do niej zastosować? Jeśli nie, czy będziemy ją skarżyć? Pozostawienie negatywnej interpretacji bez reakcji (tj. bez zaskarżenia) może w przyszłości przynieść problemy – urząd skarbowy jednak otrzymuje kopię wydanej interpretacji. Nie spotkałam się w praktyce, aby był to przyczynek do wszczęcia kontroli, ale trudno ocenić, czy w przyszłości urząd nie zechce sprawdzić, czy stosujemy się do otrzymanej interpretacji.
Z kolei biorąc pod uwagę dotychczasowe orzecznictwo, najprawdopodobniej uzyskamy korzystne rozstrzygnięcie przed WSA. Nie mamy jednak pewności, że organ podatkowy nie złoży skargi kasacyjnej od wyroku WSA, co wydłuży nam postępowanie przed sądem o ok. 3 lata.
Podwójne obciążenie kosztem podatku PIT
Oczywiście, najprościej jest w analizowanym przypadku po prostu rozliczyć podatek PIT przez podmiot zlecający organizację akcji i ryzyko podatkowe zostaje wyeliminowane.
Takie podejście nie znajduje często zrozumienia po stronie agencji, która upiera się, że to ona zapłaci podatek (mając na uwadze też swoje bezpieczeństwo podatkowe, na wypadek, gdyby ktoś kiedyś uznał, że to agencja jest płatnikiem podatku – tak w końcu wynika z orzecznictwa sądowego).
Efekt jest taki, że zlecający organizację akcji może zostać postawiony w sytuacji, w której będzie musiał ponieść podwójny koszt podatku PIT od nagród, ponieważ zostanie zmuszony umową do pokrycia kosztu podatku zapłaconego przez agencję, a jednocześnie, aby chronić swój interes podatkowy, przyjmie podejście organów podatkowych prezentowane w interpretacjach i również rozliczy podatek PIT.
Jak powinien się zachować zlecający przeprowadzenie konkursu agencji reklamowej?
Nierozliczenie PIT od nagród przez podmiot zlecający organizację akcji promocyjnej może w przyszłości rodzić ryzyko sporu z organem podatkowym. Zwracam uwagę, że taki spór mógłby się zawiązać wyłącznie po wszczęciu przez organ podatkowy kontroli lub postępowania podatkowego w zakresie podatku dochodowego od osób fizycznych i wywiązywania się z obowiązków płatnika tego podatku – takie kontrole są jednak w praktyce niezwykle rzadkie.
Stanowisko organów podatkowych przytoczone w tym artykule wynika wyłącznie z interpretacji indywidualnych wydawanych przez Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej i nie jest pewne, że w przypadku kontroli nasz urząd skarbowy zajmie takie samo stanowisko (oczywiście jest to prawdopodobne, ale nie jest to jednoznacznie przesądzone). W toku postępowania mamy prawo przedstawiać nasze stanowisko w sprawie i zaprezentować orzecznictwo sądów administracyjnych, które w takim przypadku stoi po naszej stronie. Nie gwarantuje nam to sukcesu, ale nie jest też powiedziane, że jesteśmy skazani na porażkę.
Ostatecznie jest możliwe, że spór z organem podatkowym będzie musiał rozstrzygnąć sąd administracyjny – tutaj wiemy, że jest duże prawdopodobieństwo uzyskania korzystnego rozstrzygnięcia – plus dla „płatnika”. Wprawdzie postępowanie przed organem podatkowym jest dwuinstancyjne i zaskarżenie decyzji organu drugiej instancji nie uchroni nas przed koniecznością zapłaty podatku z odsetkami, ale korzystny wyrok pozwoli nam te kwoty odzyskać.
Dochodzimy końcowo do przekonania, że zlecający organizację akcji promocyjnej obejmującej konkurs agencji reklamowej niestety powinien zważyć, czy jest gotowy niekiedy ponieść podwójny koszt podatku PIT, czy może jest w stanie podjąć ryzyko i konsekwentnie stać na stanowisku, że w omawianej sytuacji nie jest płatnikiem podatku PIT, ze świadomością, że potwierdzenie prawidłowości swojego stanowiska uzyska dopiero przed sądem administracyjnym.
