Nowelizacja przepisów VAT określana mianem SLIM VAT 3 wchodzi w życie od 1 lipca 2023 r. Nie jest to rewolucja podatkowa, raczej drobne zmiany o charakterze precyzującym czy upraszczającym rozliczenia VAT. W ustawie zmieniającej pojawiły się oprócz tego drobne zmiany np. w podatku dochodowym od osób fizycznych czy w podatku od spadków i darowizn, na które również warto zwrócić uwagę.
Table of Contents
SLIM VAT 3 – podsumowanie zmian
Najważniejsze zmiany
Podwyższenie limitu sprzedaży w definicji małego podatnika (art. 2 pkt 25 Ustawy VAT)
Dotychczas małym podatnikiem był w uproszczeniu podatnik, u którego sprzedaż brutto nie przekraczała kwoty 1,2 mln euro. Obecnie próg ten zostanie podwyższony do 2 mln euro. Oznacza to, że szersze grono podatników będzie mogło skorzystać z rozliczeń kwartalnych w VAT czy metody kasowej.
Kursy walut w przypadku korekt faktur (art. 31b Ustawy VAT)
Zmiana ta stanowi uregulowanie zasady, która funkcjonowała w praktyce od dawna, ale wyłącznie w interpretacjach i w doktrynie. Dotychczas brak było regulacji, które określałyby, jaki kurs waluty należy przyjąć np. do przeliczenia kwoty korekty z faktury korygującej.
Dodany art. 31b ust. 1 Ustawy VAT wskazuje, że w przypadku gdy kwoty stosowane do określenia podstawy opodatkowania wyrażone w walucie obcej uległy zmianie, przeliczenia na złote dokonuje się według kursu danej waluty obcej przyjętego do przeliczenia kwot stosowanych do określenia podstawy opodatkowania przed jej zmianą (tzw. kurs „historyczny”).
Kurs „bieżący”, czyli kurs średni NBP z ostatniego dnia roboczego poprzedzającego dzień wystawienia faktury korygującej będzie można natomiast stosować do tzw. zbiorczych faktur korygujących.
Doprecyzowanie momentu korekty WDT w przypadku późniejszego otrzymania dokumentów potwierdzających prawo do stawki 0% VAT (art. 42 ust. 12a Ustawy VAT)
Prawo do zastosowania stawki 0% VAT przy wewnątrzwspólnotowej dostawie towarów jest uzależnione m. in. od posiada w terminie do dnia złożenia deklaracji VAT dokumentów potwierdzających wywóz towarów z terytorium Polski i odbiór towarów przez nabywcę w innym państwie członkowskim UE.
Ustawodawca przewiduje szczególny sposób postępowania w sytuacji, gdy otrzymanie ww. dokumentów się opóźnia – jeżeli podatnik nie posiada dokumentów w terminie do złożenia deklaracji podatkowej za dany miesiąc, wówczas za ten miesiąc podatnik nie wykazuje tej dostawy w ewidencji. Jeżeli podatnik nie ma dokumentów do terminu złożenia deklaracji za kolejny po następnym okresie rozliczeniowym, wtedy wykazuje WDT jako dostawę krajową z właściwą stawką podatku za ten kolejny po następnym okresie rozliczeniowym.
W przypadku otrzymania ostatecznie dokumentów potwierdzających dostawę wewnątrzwspólnotową, dotychczasowe brzmienie przepisów wskazywało na prawo podatnika do wykazania WDT ze stawką 0% w okresie rozliczeniowym, w którym dokonana została dostawa i odpowiednio korekty wykazanego podatku należnego i informacji podsumowującej.
Wprowadzona zmiana polega na tym, że obecnie wykazanie WDT po otrzymaniu dokumentów potwierdzających prawo do stawki 0% ma następować w miesiącu, w którym powstał obowiązek podatkowy z tytułu tej dostawy, a nie w miesiącu, w którym dokonano dostawy.
Dotychczasowe brzmienie przepisów wprowadzało wątpliwość z uwagi na to, że obowiązek podatkowy w przypadku WDT nie powstaje z chwilą dostawy towarów, tylko z chwilą wystawienia faktury lub 15. dnia miesiąca po miesiącu, w którym dokonano dostawy.
Wiążące Informacje Stawkowe (WIS) – rozszerzenie katalogu wnioskodawców, zniesienie opłaty od wniosku (art. 42b-42i Ustawy VAT)
Obecnie o WIS będą mogli wystąpić także:
- podmiot publiczny w zakresie mającym wpływ na sposób obliczenia wynagrodzenia w związku z zawieraną umową o partnerstwie publiczno-prywatnym oraz
- zamawiającego w zakresie mającym wpływ na sposób obliczenia wynagrodzenia koncesjonariusza wraz z ewentualną płatnością od zamawiającego w związku z zawieraną umową koncesji na roboty budowlane lub usługi.
Podmioty te bowiem nie zawsze posiadają status, który dotychczas umożliwiał złożenie wniosku o wydanie WIS, tj. np. status podatnika VAT, podmiotu zamierzającego wykonywać czynności opodatkowane VAT czy zamawiającego w rozumieniu przepisów o zamówieniach publicznych.
Od wniosku o wydanie WIS nie będzie już należna opłata (dotychczas opłata wynosiła 40 zł od jednego towaru lub usługi). Należy jednak pamiętać, że w przypadku konieczności przeprowadzenia dodatkowych badań lub analiz w celu wydania WIS, to wnioskodawca zostanie obciążony ich kosztami – w tym zakresie nic się nie zmienia.
Brak konieczności posiadania faktury dla odliczenia VAT naliczonego przy WNT
Dotychczas warunkiem odliczenia VAT naliczonego od wewnątrzwspólnotowego nabycia towarów (WNT) było posiadanie faktury w terminie 3 miesięcy, licząc od końca miesiąca, w którym powstał obowiązek podatkowy.
Nowelizacja znosi ten warunek, co oznacza, że obecnie jedynym warunkiem odliczenia VAT od WNT będzie rozliczenie we właściwym okresie podatku należnego od WNT.
Szacunkowa proporcja sprzedaży w roku rozpoczęcia działalności w przypadku podatników prowadzących działalność opodatkowaną i zwolnioną lub działalność inną niż działalność gospodarcza
Dotychczasowe przepisy przewidywały, że podatnik rozpoczynający działalność opodatkowaną i zwolnioną lub działalność inną niż działalność gospodarcza przyjmuje w pierwszym roku działalności proporcję sprzedaży wyliczoną szacunkowo, „według prognozy uzgodnionej z naczelnikiem urzędu skarbowego w formie protokołu”.
Obecnie procedurę uzgodnienia prognozy z naczelnikiem w formie protokołu zastąpiono zwykłym zawiadomieniem naczelnika o przyjętej szacunkowo proporcji, które ma nastąpić w terminie do złożenia deklaracji podatkowej za okres, w którym pierwszy raz zastosowano tę proporcję.
Złagodzenie niektórych warunków dla 15-dniowego zwrotu VAT w przypadku tzw. podatników bezgotówkowych (art. 87 ust. 6e Ustawy VAT)
Dla uzyskania zwrotu VAT w 15-dniowym terminie konieczne jest spełnienie szeregu warunków, np. warunku minimalnego poziomu sprzedaży zaewidencjonowanej przy użyciu kasy fiskalnej (dotychczas 50 tyś. zł, po zmianach: 40 tyś. zł) we wskazanym okresie (dotychczas 12 miesięcy, po zmianach: 6).
Proporcja sprzedaży przy działalności zwolnionej – zwiększenie progu kwotowego dla uznania, że proporcja wynosi 100%
Dotychczas podatnik mógł uznać, że proporcja sprzedaży w jego przypadku wynosi 100%, jeżeli obliczona proporcja sprzedaży przekroczyła 98% oraz kwota podatku naliczonego niepodlegającego odliczeniu przy takiej proporcji w skali roku była nie mniejsza niż 500 zł. W praktyce zatem z tej preferencji mogli skorzystać tylko mniejsi podatnicy. Nowelizacja podwyższa wskazaną kwotę 500 zł do 10.000 zł.
Możliwość niekorygowania VAT naliczonego po zakończeniu roku według proporcji ostatecznej (art. 91 ust. 1a i 1b Ustawy VAT)
Dotychczasowe przepisy dot. proporcji odliczenia w tzw. działalności mieszanej (czyli opodatkowanej i zwolnionej lub niepodlegającej opodatkowaniu) przewidują konieczność dokonania korekty VAT naliczonego po zakończeniu roku kalendarzowego, jeżeli tzw. proporcja ostateczna wyliczona na podstawie danych z całego roku różni się od tzw. proporcji wstępnej.
Nowelizacja wprowadza możliwość niedokonywania korekty, jeżeli różnica między tymi dwiema proporcjami jest nieistotna, tj. nie przekracza dwóch punktów procentowych. Jednocześnie, korekta w przypadku proporcji ostatecznej mniejszej od proporcji wstępnej będzie stosowana, o ile kwota VAT naliczonego niepodlegającego odliczeniu wynikająca z różnicy między tymi proporcjami i kwota korekty, z wyłączeniem korekty dot. nabycia środków trwałych z art. 91 ust. 2, nie przekracza kwoty 10.000 zł.
Wprowadzenie możliwości dokonywania korekt w systemie OSS po zakończeniu korzystania z procedury VAT-OSS
Rozszerzenie możliwości dysponowania środkami na rachunku VAT
Z rachunku VAT będzie można zapłacić także niszowe podatki, takie jak podatek od wydobycia kopalin, podatek od sprzedaży detalicznej, tzw. „podatek cukrowy” czy podatek tonażowy.
Wyłączenie odpowiedzialności solidarnej nabywcy wierzytelności w razie zapłaty z wykorzystaniem MPP na rzecz tego nabywcy, wskazanego w umowie o nabyciu wierzytelności zawartej z dostawcą lub nabywcą
Miarkowanie sankcji VAT (art. 112b Ustawy VAT)
Zmiany wynikają z dostosowania do przepisów unijnych, polegają na wprowadzeniu możliwości miarkowania tzw. sankcji w VAT, czyli dodatkowego zobowiązania podatkowego np. w przypadku gdy organ podatkowi zidentyfikuje u podatnika nieprawidłowości i zaniżenie podstawy opodatkowania. TSUE w wyroku w sprawie C-935/19 uznał za niezgodne z przepisami wspólnotowymi ustalanie takiej samej sankcji w stosunku do wszystkich podatników, bez uwzględnienia okoliczności sprawy (błąd lub odmienna interpretacja przepisów vs. oszustwo podatkowe).
Obecne zatem wartości procentowe sankcji uznano za maksymalne wartości sankcji, jakie organ podatkowy może nałożyć na podatnika.
Zmiana ta weszła w życie z dniem ogłoszenia ustawy zmieniającej, tj. 06.06.2023 r.
Doprecyzowanie warunków do zastosowania stawki 0% w systemie TAX FREE w przypadku potwierdzenia otrzymania zwrotu w formie gotówkowej
Inne zmiany wprowadzone ustawą nowelizacyjną
Podwyższenie kwoty wolnej w podatku od spadków i darowizn
Kwota wolna od podatku w podatku od spadków i darowizn jest uzależniona od relacji pomiędzy darczyńcą lub spadkodawcą a nabywcą. Nowelizacja podwyższa progi kwot wolnych od podatku od 1 lipca 2023 r. (kwoty odnoszą się do czystej wartości nabytych rzeczy i praw majątkowych):
- 36 120 zł (dotychczas: 10 434 zł) – jeżeli nabywcą jest osoba zaliczona do I grupy podatkowej;
- 27 090 zł (dotychczas: 7 878 zł) – jeżeli nabywcą jest osoba zaliczona do II grupy podatkowej;
- 5 733 zł (dotychczas: 5 308 zł) – jeżeli nabywcą jest osoba zaliczona do III grupy podatkowej.
Zmiany w podatku dochodowym od osób fizycznych i zryczałtowanym podatku dochodowym
- uwzględnienie w zasadach opodatkowania dochodów z umorzenia, odkupienia, wykupienia albo unicestwienia w inny sposób tytułów uczestnictwa w funduszach kapitałowych (zmiany od 1 stycznia 2024 r.),
- możliwość korzystania ze stawki 8,5% ryczałtu od przychodów z najmu do kwoty 200.000 zł, a nie jak dotychczas 100.000 zł, w przypadku małżonków, którzy złożyli oświadczenie o opodatkowaniu przychodów z najmu tylko przez jednego z nich (zmiana od 1 lipca 2023 r.)
Skontaktuj się z nami
Nasi eksperci bezpłatnie doradzą, w jaki sposób możemy najlepiej pomóc Twojej firmie.
Chcesz, żebyśmy to my skontaktowali się z Tobą?
