Na ukończeniu są prace nad projektem ustawy z 26 maja 2023 r. o zmianie ustawy o samorządzie gminnym, ustawy o społecznych formach rozwoju mieszkalnictwa, ustawy o gospodarce nieruchomościami, ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych oraz niektórych innych ustaw.
Projektowana nowelizacja wprowadza zmiany w opodatkowaniu PCC zakupu lokali mieszkalnych – wprowadza wyższą stawkę podatku na zakup szóstego i kolejnego mieszkania oraz zwolnienie dla zakupu pierwszego mieszkania lub domu.
1. Wprowadzenie nowej, wyższej stawki podatku w wysokości 6% na zakup szóstego i kolejnego lokalu mieszkalnego
Warunki zastosowania wyższej stawki (dodany art. 7a w Ustawie PCC)
- zakup szóstego lub kolejnego mieszkania (lub udziału w lokalu) w jednym lub kilku budynkach na jednej nieruchomości gruntowej,
- sprzedaż jest opodatkowana podatkiem VAT.
W przypadku zakupu nieruchomości przez kilku nabywców, podatek według wyższej stawki zapłacą tylko ci, którzy spełniają warunki do jej zastosowania. Nowa stawka podatku będzie miała zastosowanie niezależnie od tego, czy kupującym będzie osoba fizyczna, osoba prawna czy jednostka organizacyjna nieposiadająca osobowości prawnej.
Dodatkowym elementem związanym z wprowadzeniem ww. wyższej stawki PCC, jest w ogóle objęcie PCC umów sprzedaży nieruchomości opodatkowanych VAT, ale tylko w zakresie, w jakim opodatkowanie PCC następuje wyższą stawką 6%.
Uwagę przykuwa pojęcie „jednej nieruchomości gruntowej” – czy ww. zmiany przyczynią się do wydzielania działek gruntu i odrębnych nieruchomości, aby klienci mogli uniknąć w ten sposób wyższego PCC przy zakupie mieszkań?
Z drugiej strony, oceniając tę regulację, wydaje się, że podwyżka o 4 pp. podatku od czynności cywilnoprawnych ma charakter wyłącznie fiskalny. Trudno twierdzić, że tego rodzaju podwyżka będzie miała jakikolwiek wpływ na decyzje o zakupie kolejnych mieszkań, tak więc wydaje się, że celem ustawodawcy było wyłącznie zwiększenie wpływów budżetowych, a nie realne wpływanie na popyt na rynku.
Zmiana ma wejść w życie 1 stycznia 2024 r.
2. Zwolnienie z PCC na zakup pierwszej nieruchomości
Warunki zastosowania zwolnienia (dodany pkt 17 w art. 9 Ustawy PCC)
- sprzedaży, której przedmiotem jest prawo własności lokalu mieszkalnego stanowiącego odrębną nieruchomość, prawo własności budynku mieszkalnego jednorodzinnego, spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu dotyczące lokalu mieszkalnego albo domu jednorodzinnego,
- kupującym jest osoba fizyczna lub osoby fizyczne
- kupującemu/kupującym w dniu sprzedaży i przed tym dniem nie przysługiwało żadne z tych praw ani udział w tych prawach, chyba że udział ten nie przekracza lub nie przekraczał 50% i został nabyty w drodze dziedziczenia
Czytając przywołane wyżej przepisy należałoby dojść do wniosku, że zwolnienie będzie przysługiwało zasadniczo na zakup pierwszej nieruchomości, z wyjątkiem sytuacji, gdy podatnik posiada nie więcej niż 50% w prawie do innej nieruchomości, który został nabyty w spadku. Oznacza to, że ze zwolnienia będą wyłączone m. in. wszystkie osoby, które kiedykolwiek w przeszłości były właścicielami mieszkania lub domu, chyba że prawa w nieruchomości nabyły w spadku i udział w tym prawie nie przekraczał 50%.
Zmiana ma wejść w życie w ciągu 30 dni od dnia ogłoszenia.
